|
|
assembler programlama dili ve debuger - Assembly Webmaster bilgi bankası, knowledge base Webmaster Araçları
| AnaSayfa > Assembly > assembler programlama dili ve debuger | |
| | Kategori | : Assembly | | Gönderen | : Admin | | Tarih | : 2008-10-19 | | Puan | : 6  | Katılımcı : 2 | | Okunma | : 5831 | | | | | |
| |
Assembler programlama dili, çoğu zaman özel alanlarda geliştirilen programlarda kullanılan alt düzel bir Programlama dili olarak tanımlanır. Bu dilin komutları, bilgisayarın doğrudan işlettiği makine dili komutlarının birebir karşı lığıdır. Bu nedenle bu dil için makine dili de denilebilir.
Her ne kadar uzman programcıların özel alanlarda kullandığı bir dil olarak tanımlansa da, programcılar istedikleri takdirde her türlü uygulamayı bu dil ile geliştirebilirler yada kullandıkları üst düzey dil altından çağırabilecekler i procedurler yazabilirler. Çünkü hemen hemen her dilde assembler için destek bulunmaktadır.
Dilin en büyük avantajı CPU çevrebirimlerinin ve ana belleğin çok iyi bir şekilde kontrolünü sağlamasıdır. Ayrıca işletim sistem fonksiyonlarını da çok kolaylıkla kullanmak mümkündür. Assembler program dili derleyicisi kullanılan ko mutların birebir makine dili karşılıklarını üretir. Bu nedenle bu dil ile oluşturulan programlar olabilecek en kısa programlar olurlar.
Bir assembler programı çalışabilir bir programın tüm kesimlerinin tam olarak tanıtılması ile oluşturulabilir. Bu nedenle bir assembler programda minimum üç ana kesim bulunmalıdır.
1 - STACK Segment
2 - DATA Segment
3 - CODE Segment
Basit bir assembler programı;
STACK SEGMENT PARA ‘STACK’
DB 64 DUP (‘STACK’)
STACK ENDS
DATA SEGMENT PARA ‘DATA’
MESAJ DB ‘BU BİR ASSEMBLER PROGRAMIDIR $’
DATA ENDS
CODE SEGMENT PARA ‘CODE’
ANA PROC FAR
ASSUME CS;CODE, DS;DATA, ES;DATA, SS;STACK
PUSH DS
SUB AX,AX
PUSH AX
MOV AX,DATA
MOV DS,AX
MOV ES,AX
LEA DX,MESAJ
MOV AH,09
INT 21H
RET
ANA ENDP
CODE ENDS
END
1. BİLGİNİN TEMSİLİ
Elektronik bilgi işlem makinalarında bilgiler elektriksel uyarımlarla temsil edilirler. Bu uyarımların ifadesi 1 ve 0’lardan oluşan rakamlarla temsil edilirler. Bu uyarımları BIT adı verilir. Açıktır ki bir BIT ile 0 ve 1 gibi iki b ilginin temsili sözkonusudur. Ancak günlük hayatta kullandığımız bilgiler 2 adet değildir. Bu nedenle BIT’ler guruplanarak kullanılırlar. En küçük BIT gurubu 8 bitten oluşan guruptur ki bu guruba BYTE adı verilir. Bir byte ile +127 ile -127 arasındaki rak amlar ile harflerin temsili mümkün olur. Bir byte ile temsil edilen harfler için kullanılan en yaygın stantdart ASCII(American Standard Code for Infırmation Interchange) standartdır.
2- VERİ TİPLERİ
Bir programlama dilinin temel özelliklerinden birisi dilin içinde kullanılacak olan veri tipleridir. Burada assembler dilinde kullanılan en basit veri tiplerinden bahsedilecektir.
Assembler programlama dilinde kullanılacak olan bilgilerin uzunlugu bilgisayarın mikroişlemcisine baglıdır. 8088 mikroişlemci için en fazla 16 bit uzunlugunda bir veri temsil edilebilir. 80286, 80386 ve 80486 mikroişlemcileri daha g elişmiş oldukları için kullandıkları bilgi uzunlugu daha fazla olabilir.
2.1 BYTE
Byte 8 bitten oluşan bir bilgi birimidir. Assembler’da byte ile hem nümerik hemde alfanümerik bilgileri temsil etmek mümkündür.
Gerek BYTE gerekse diger veri tiplerinde sayılar işaretli ve işaretsiz olarak iki ana guruba ayrılırlar. İşaretsiz sayılar tüm veri alanını bir bütün olarak degerlendirildiği bir durumu ifade eder. Sayıların işaretli veya işaretsiz olması makine açısından izafi bir durumdur.
1 0 0 0 0 0 0 1 İşaretsiz 129 sayısını temsil eder.
1 0 0 0 0 0 0 1 İşaretli -1 sayısını temsil eder.
Negatif sayılarda en duyarlı bit 1 olur.
Byte iki ana kısımdan oluşur. Her kısıma NIBBLE adı verilir. Her NIBBLE bir hexadecimal sayıyı temsil eder.
1 0 0 0 0 0 0 1
----------- -------------
2.NIBBLE 1.NIBBLE
2.2 WORD
2 Adet Byte ile oluşturulmuş bir yapıdır. 8088 ve diğer mikroişlemciler 16 bit uzunluğundaki bu yapıyı desteklerler. Word yapısını bir bütün olarak işleyebileceğiniz gibi yüksek byte (HB) veya Low byte (LB) olarak da işleyebilirsini z.
2.3 DOUBLEWORD
İki word uzunluğunda yani 32 bit uzunluğunda bir yapıdır. Gerek adreslemede gerekse büyük sayıların saklanmasında kullanılır.
2.4 QUADWORD
64 Bit uzunluğunda bir yapıdır. 4 word’un birleştirilmesi ile oluşturulur.
8088 Mikroişlemcisi olan bir makinada direkt mikroişlemcinin desteklediği BYTE ve WORD kavramları kullanılabilir. 80286, 80386 ve üzeri mikroişlemcilerde BYTE ve WORD kavramlarının dışında DOUBLEWORD ve QUADWORD kavramları da kulla nılabilir. 8088 mikroişlemcilerde WORD’den daha uzun sabit ve değişkenler de kullanılabilir. Ancak bu kullanım direkt mikroişlemci destegi dışında yazılım desteği ile olur.
3- MİKROİŞLEMCİ TASARIMI
Bir mikroişlemci,kendisine bağlı çevre birimlerle haberleşebilmek, yürütmekte olduğu programları kontrol edebilmek için REGİSTER adı verilen, kendi iç yapısında fiziksel olarak bulunan RAM elemanlarını kullanır. REGİSTERLER bir mikroişlemcinin en temel bileşenlerinden biridir. İntel 80xxx serisi mikroişlemcilerde uzunlukları değişmekle beraber aşağıdaki registerler bulunur.
Genel Amaclı Registerler
AX Ah-Al Accumulator
BX Bh-Bl Base
CX Ch-Cl Counter
DX Dh-Dl Data
Segment Registerleri
CS Code Segment
DS Data Segment
SS Stack Segment
ES Extra Segment
Offset Registerleri
IP Instraction Pointer
SP Stack Pointer
BP Base Pointer
SI Stack Information
DI Data Information
Flag Registerleri
Flag
3.1 Genel Amaçlı Registerler
AX,BX,CX,DX registerleri genel amaçlı registerlerdir. Mikroişlemci programları çalıştırırken verileri ana bellek ile iç bellek arasında sürekli olarak taşır. Genel amaçlı registerler bu taşıma sırasında aracılık ederler. Aynı zaman da matematiksel işlemlerde giriş ve çıkış noktaları olarak kullanılırlar. X
Bu registerlerin tamamı 16 bit uzunluğunda olup, 2 byte’tan oluşurlar. Byte’lar bir bütün olarak kullanılabileceği gibi ayrı ayrı da kullanılabilirler.
3.1.1 AX YAZMACI
Programlarda en çok kullanılan yazmaçlardan biridir. Accumulator’ün kısaltılması sonunda oluşan AX yazmacı bütün giriş ve çıkış işlemlerinde ve bazı aritmetik işlemlerde kullanılır.
AX
--------------------------------------------------------
AH AL
3.1.2 BX YAZMACI
BX Registeri Base register olarak da bilinir. RAM ve IO işlemlerinde adreslemede kullanılır. Register adresleme işlemlerinde daha çok offset degerlerini tutar. Ayrıca hesaplama işlemlerinde de kullanılır.
BX
--------------------------------------------------------
BH BL
3.1.3 CX YAZMACI
CX Registeri Counter registeridir. Döngü işlemlerinde ve kaydırma işlemlerinde sayaç olarak kullanılır.
CX
--------------------------------------------------------
CH CL
3.1.4 DX YAZMACI
Register bazı giriş çıkış işlemlerinde ve matematiksel işlemlerde kullanılır.Daha çok çarpma ve bölme işlemlerinde büyük sayıları saklamak için AX registerinin bir parçasıymış gibi kullanılır.
DX
--------------------------------------------------------
DH DL
3.2 Segment Registerleri
3.3 Pointer ve Index Registerleri
3.4 PSW Registeri
4. BELLEK , SEGMENT, OFFSET
5. DEBUG PROGRAMI
Debug programı exe veya com tipli, diger bir deyişle makine dili formatlı program dosyalarının çalıştırılması, bu programların bellek yerleşimlerinin, cpu üzerindeki etkilerinin ve verilerinin incelenmesi, değiştirilmesi vs. amacıyla ku llanılan bir programdır.
Debug programı ile bir makine dili programı bellege yükleyebilir, bu programı step step çalıştırabileceğiniz gibi programın belli bir kısmını çalıştırabilirsiniz veya programın makine dili kodları üzerinde değişiklik yapabilir, programa yeni kodlar ekleyebilir veya çıkarabilirsiniz. Yada herhangi bir programı assembly kullanarak veya makine dili kullanarak yeniden oluşturabilirsiniz.
5.1 Debug Komutları.
Debug programı dos işletim sisteminin bir parçasıdır. Bu nedenle dos versionları arasında komutlarda veya komut özelliklerinde değişiklikler olabilmektedir. Burada programın tüm komutlarını anlatmak yerine program yazmayı veya incelemeyi sağlayacak olan komutlar üzerinde durulacaktır.
A Assemble Assembly programlarının yazılmasını saglar.
G Go Bellekte yüklü olan bir programın çalıştırılmasını sağlar.
L Load Diskten belleğe bir proğramın yüklenmesini sağlar.
N Name Bellekteki program için isim seçmeyi sağlar.
Q Quit Programdan çıkarak işletim sistemine dönmeyi sağlar.
R Register Register degerlerini görme ve değiştirme.
T Trace Bellekteki bir veya daha fazla komutun çalıştırılmasını sağlar.
U Unassembly Assembly kodlarının makine dili karşılıklarını almanızı sağlar.
W Write Bellekteki proğramın diske yazılmasını sağlar.
Program sistem komut satırından debug yazılarak çalıştırılabilir. Program çalıştırılırken eger bir program bellege yüklenecekse bu program ismi komut satırından verilebilir. Program çalıştığında ekranın sol tarafında ( - ) işareti belirecektir. Bu prompt debug programının komut almaya hazır olduğunu gösterir.
5.1.1 A Assembly Komutu
A Komutu assembly program yazmak için kullanılır. Bu komutun kullanılış şekli;
-- A [segment:offset]
şeklindedir.
Komutun parametresi olan adres, yazılacak programın bellegin neresinden itibaren yerleşeceğini gösterir. Parametre seçimliktir. Eğer verilmeyecek olur ise mevcut CS ve IP üzerindeki değerler komutun parametresi olarak varsayılır. Komuttan sonra hiç bir parametre vermeyeceğiniz gibi sadece offset adresi de verebilirsiniz. Eğer komuttan sonra sadece tek bir sayı verilmişse verilen değer offset olarak algılanır ve IP registerine bu deger verilerek programın default segment ve belirlenen offset üzerinde n yazılması sağlanır.
Komutun çalıştırılması ile, default veya belirlenen segment ve offset adresi yeni bir satır başına yazılarak bu adresin yanında komut girişi için beklenir. Her komut girilip enter tuşuna basıldığında debug ilk önce girilen komutu yorumlar ve girile n komut doğru ise segment ve offset adresleri yazılan komut uzunluğu kadar artırılarak yeni komut girişi için beklemeye başlar. Eğer girilen komut hatalı ise hata yeri gösterilerek komutun tekrar girilmesi için aynı segmet ve offset adreslerinde beklenir. Eğer herhangi bir satırda komut girilmeyerek enter tuşuna basılırsa debug komut satırına geri döner. Örnek;
C>Debug
- A
2054:0100 Push Ds
2054:0101 Mov Ax,B800
2054:0104 Mov Ds,Ax
2054:0106 Mov Si,0000
2054:0109 Mov Word [Si],7941
2054:010C Pop Ds
2054:010D Int 20
2054:010F
- G
Program yazılırken en son girilen komutun offset adresi default offset olarak alınır. A komutundan çıktıktan sonra tekrar aynı komut kullanılırsa default segmentin son kalınan offseti ekrana getirilir. Eğer programa ek yapılacaksa bu yöntem kullanı labilir. Ancak herhangi bir komut değiştirilecekse komuta girilirken değiştirilecek satırın segment ve offset adresi verilerek girilmelidir.
A komutu ile girilen komutlar belleğe peşpeşe yerleştirilirler. Bu nedenle yazılmış bir proğramın değiştirilmesi oldukça zordur. Eğer değiştireceğiniz komut uzunluğu daha önce yazdığınız komut uzunluğu ile aynı ise problemsiz bir değişim sözkonusu olabilir. Ancak yazacağınız komut eskisinden uzun ise M komutu ile ramde yer açmak gerekir.
5.1.2. G Go Komutu
Go komutu hafızadaki bir programın icra ettirilmesi amacı ile kullanılır. Komutun formatı;
- G Adres
şeklindedir.
Komuttan sonra verilen Adres parametresi seçimliktir. Adres verilmez ise program CS;IP ikilisindeki değerler default olarak alınarak çalıştırılır. Verilen adres her zaman programın başlatılacağı adres olarak alınır. Bu değer sadece offset olarak ve rilebileceği gibi segmet ve offest olarak da verilebilir.
Hafızadaki herhangi bir program RET yada INT 20 komutlarından biri ile bitmelidir. G komutu bu iki assembler komutundan birini icra ettirdiğinde PROGRAM TERMINATED NORMALLY deyimi ile sona erer. Bahsedilen komutlar program icrasını sona erdirerek k omut satırına dönmeyi sağlar. Herhangi bir program bu iki komuttan biri ile sona ermiyor ise makinanız denetimsiz komutlar yüzünden kilitlenecek yada istem dışı davranacaktır.
Herhangi bir proğramı birden fazla sayıda çalıştıracaksanız ikinci ve sonraki çalıştırmalarda CS:IP ikilisinin değerlerinden emin olmalısınız. CS:IP ikilisine istediğiniz herhangi bir değeri R komutu ile atayabilirsiniz.
5.1.3 L Load Komutu
L Komutu disk üzerindeki herhangi bir programın belleğe yüklenmesi için kullanılır. Komutun herhangi bir parametresi yoktur. Komut N komutu ile ismi belirlenmiş bulunan programı belleğe yükler.
5.1.4 N Name Komutu
N Komutu, L veya W komutu için dosya ismi seçmekte kullanılır. Komutun kullanım şekli;
- N Dosya Adı
şeklindedir.
Name komutu Load ve Write komutlarından önce kullanılarak diskten çağrılacak yada diske yazılacak dosyanın adını belirlemekte kullanılır.
5.1.4 Q Quit Komutu
Komut debug programını sonlandırır.
5.1.5 R Register Komutu
Komut CPU registerlerinin değerlerini görmek yada değiştirmek için kullanılır. R komutunun kullanım biçimi aşağıda verilmiştir.
- R Register Adı
Komut registerlerin kullanımı ile ilgili olmak üzere 3 ayrı görevi yerine getirir.
R : Komut tek başına kullanılırsa CPU registerlerinin o anki tüm degerleri gösterilir. Registerlerin yanısıra komut Flag registerinin degerlerini de temsili olarak gösterecektir. Komutun kullanımı sonunda CS:IP ile işaret edilen komut da ekranda göste rilecektir. R komutunun kullanımı sonunda aşağıdakine benzer bir görüntü alıncaktır.
- R
AX=0000 BX=0000 CX=0000 DX=0000 SP=FFEE BP=0000 SI=0000 DI=0000
DS=2054 ES=2054 SS=2054 CS=2054 IP =0100 NV UP EI PL NZ NA PO NC
2054:0100 IE PUSH DS
NV UP EI PL NZ NA PO NC değerleri dışındaki tüm reğişterler daha önceki bölümlerde anlatılmıştı. Yukarıdaki değerler Flag registerinin temsili gösterimidir. Bu registerin alabileceği değerler aşağıda gösterilmiştir.
FLAGLAR
Overflow
Direction
Interrupt
Sign
Zero
Auxiliary Carry
Parity
Carry
BIT SET (1)
OV
DN
EI
NG
ZR
AC
PE
CY
BIT RESET (0)
NV
UP
DI
PL
NZ
NA
PO
NC
R komutundan sonra parametre olarak F harfi kullanılırsa program flagların değiştirilmesi için mevcut flagları ekrana getirir ve istediğiniz flagları değiştirmeniz için bekler. Bu durumda istediğiniz herhangi bir flagi set yada reset edebilirsiniz.
- R F
NV UP EI PL NZ NA PO NC - ZRUP
-
Yukarıdaki örnekte Zero flagı SET, direction flagı RESET edilmektedir.
R komutu ile sadece flagların değil tüm registerlerin degerleri değiştirilebilir. Bunun için R komutundan sonra değiştirilmesi istenen registerin isminin yazılması gerekir. Bu işlem gerçekleştiğinde registerin mevcut degeri ekrana yazılır ve ( : ) iş areti konularak registerin yeni degeri sorulur. Bu işaretin yanına deger 4 digit hexadecimal olarak verilmelidir. Eger bir deger verilmeyip enter tuşuna basılırsa registerin içeriği değiştirilmeyecektir.
5.1.6 T Trace Komutu
Trace komutu hafızada bulunan bir programın satırlarının tek tek veya belli bir kısmının çalıştırılması için kullanılır. Komutun kullanımı aşağıda verilmiştir.
- T=Adres Değer
Komutun parametreleri seçimliktir. Ilk parametre Adres parametresidir ki bu parametre kullanılacaksa komuttan sonra = işaretinin kullanımı zorunludur. Adres parametresi icra ettirilecek ilk komutun adresi olarak alınır.
Değer parametresi kaç adet komutun peşpeşe icra ettirileceğini gösterir. Eğer kullanılmamış ise bu değer 1 olarak alınır. Eğer herhangi bir parametre kullanılmaz ise komut CS:IP ile adreslenen yerden başlayarak 1 komut icra ettirilir ve komutun icr asından sonra registerlerin değeri ve işlenecek olan komut ekranda görüntülenir.
5.1.7 U Unassembly Komutu
U Komutu bellekteki programın makine dili ve assembly karşılıklarını ekranda listelemek için kullanılır. Komutun kullanım şekli aşağıda verilmiştir.
- U Adres1 Adres2
Parametre olarak verilen Adres1 listelenmek istenen programın başlangıç adresini gösterir. Bu adres segment ve offset olarak verilebilir. Bu adres verilirken herhangi bir komutu bölmemesine özen göstermek gerekir. Aksi halde ekrana getirilecek list e anlamsız bir liste olacaktır.
Ikinci verilen parametre listelemenin sonunu belirler. Burada verilecek adres offset niteliğinde olmalıdır. Segment Adres1’de belirtilen segment adresi olarak alınacaktır.
Örnek 1
U 101 106
2054:0101 B800B0 MOV AX,B000
2054:0104 8ED8 MOV DS,AX
2054:0106 BE0000 MOV SI,0000
Örnek 2
U 102 106
2054:0102 00B08ED8 ADD [BX+SI+D88E],DH
2054:0106 BE0000 MOV SI,0000
5.1.8 W Write Komutu
Bellekteki herhangi bir proğramın bir blok şeklinde diske proğram olarak yazılmasını sağlar. Komutun kullanım şekli;
W Adres
şeklindedir.
komuttan sonra verilen adres diske kaydedilecek proğramın başlangıç adresidir. Eğer bu parametre verilmezse 0100 offseti default olarak kabul edilir. Diske yazılacak programın uzunluğu BX:CX register çiftinden alınır.
Komut kullanılmadan önce N komutu ile diske yazılacak programın ismi belirlenmelidir. Aksi halde diske yazma işlemi default deger üzerinden yapılacaktır.
Örnek;
N Deneme.com
R BX
: 0000
R CX
: 0010
W
Writing 0010 Bytes
-
6. ASSEBLER PROGRAM YAPISI ve ILGILI KOMUTLAR
Bir program belleği parçalara bölerek (segmentleyerek) kullanır. Assembler programlarda da yapı itibariyle bellegin segmentlere ayrılması ve ayrılan her bölümün ayrı ayrı tanımlanarak kullanılması esastır. Bu nedenle bir assembler programında genel itibariyle bölüm tanımları programın yapısını oluşturur. Genellikle bir proğramda geçici verilerin saklandığı stack, kalıcı verileri saklamak için data ve program kodlarının saklandığı code segment bölümleri yer alır. Bir assembler programının örnek yapı sı aşağıda verilmiştir.
STK SEGMENT PARA ‘STK’
Tanimlar
Tanimlar
STK ENDS
DAT SEGMENT PARA ‘STK’
Tanimlar
Tanimlar
DAT ENDS
COD SEGMENT PARA ‘COD’
ANA PROC NEAR
ASSUME SS:STK, DS:DAT, CS:COD
....
....
ANA ENDP
COD ENDS
END
6.1 Segment Komutu
Segment komutu programın kullandığı segment kesimlerini tanımlamak için kullanılır. Program içinde tanımlanan herhangi bir segment segment registerleri tarafından takip edilir. Tanımlanan herhangi bir segmentin hangi register tarafından takip edil ecegi ASSUME deyimi ile tanımlanır. Komutun kullanım şekli;
isim SEGMENT tip ‘sınıf’
şeklindedir.
Komut bir isim ile başlar. Tanımlanan isim degişken olabilme kurallarına uygun herhangi bir harf dizisidir. Tanımlanan isim program içinde yapılacak atamalarda vb. işlemlerde kullanılabilir.
Tip segmentin adreslenebilme tipini belirler. Bu deyim ile kullanılabilecek tip çeşitleri;
PAGE 256 Byte ve katlarıyla adreslenebilen segment
PARA 16 Byte ve katlarıyla adreslenebilen segment
WORD Word ve katlarıyla adreslenebilen segment
BYTE Byte ve katlarıyla adreslenebilen segment
Segment anahtar cümlesi ile başlayan bir segment ENDS cümlesi ile son bulmak zorundadır.
Örnek
STK SEGMENT PARA ‘STK’
Tanimlar
Tanimlar
STK ENDS
STK SEGMENT PAGE ‘STK’
Tanimlar
Tanimlar
STK ENDS
6.2 Assume Komutu
Mikroişlemciler program içinde bellek kesimlerini takip edebilmek için en az 3 adet segment registeri kullanır. Bu registerler CS, DS, SS registerleridir. CS registeri program kodlarını takip etmek için, DS registeri program içinde sabit olarak kul lanılan verileri saklamak için, SS registeri ise program içinde kullanılan geçici verileri saklamak için kullanılır.
Program içinde belirlenen segmet kesimlerinden hangisinin hangi register ile takip edilecegi assembler derleyicisine Assume deyimi ile bildirilir. Komutun kullanım şekli,
Assume register : segment , register : segment , ........ şeklindedir.
Örnek:
STK SEGMENT PARA ‘STK’
Tanımlar
Tanımlar
STK ENDS
DATA SEGMENT PARA ‘DAT’
Tanımlar
Tanımlar
DATA ENDS
CODE SEGMENT PARA ‘CODE’
BASLA PROC FAR
ASSUME DS:DATA, SS:STK, CS:CODE
6.3 Proc Komutu
Proc komutu Code segment içindeki bir işlem blogunun tanımlanmasını sağlar. Tanımlanan bloklar bir procedure davranabilirler ve diger bloklar tarafından CALL komutu ile çağrılabilirler. Her assembler programı içinde en az 1 işlem blogunun olması zo runludur. İlk çalışacak olan blok segment başlanğıcındaki bloktur. Bu bloktan diger bloklar çağrılabilir. Eger assembler program üst düzey dillerden çağrılacak bir program ise ilk çalışacak blok çağrılan blok olacağından segment başında olma zorunluluğu y oktur. Komutun kullanılış şekli;
isim PROC tip
şeklindedir.
İsim, degişken olabilme kurallarına uymak koşulu ile istenen herhangi bir harf dizisi olabilir. PROC deyiminden sonra gelen tip FAR veya NEAR olabilir. Bu deyimler ilerideki bölümlerde detaylı olarak anlatılacaktır. ilk çalışacak bölümün FAR, dige r bölümlerin NEAR olabileceğinin bilinmesi bu bölüm için yeterlidir.
Proc deyimi ile başlayan herhangi bir program blogu ENDP deyimi ile sonlandırılmalıdır.
Örnek:
STK SEGMENT PARA ‘STK’
Tanımlar
STK ENDS
DATA SEGMENT PARA ‘DAT’
Tanımlar
DATA ENDS
CODE SEGMENT PARA ‘CODE’
BASLA PROC FAR
ASSUME DS:DATA, SS:STK, CS:CODE
Push DS
Push SS
Mov Ax, 15h
.
.
CALL ATLA1
BASLA ENDP
ATLA1 PROC FAR
.
RET
ATLA1 ENDP
ENDS
END
6.4 Call/Ret Komutu
Call komutu herhangi bir işlem blogu içinden bir başka işlem blogunu çagırmak için kullanılır. Komut aynı segment içindeki(Near) işlem bloklarını çağırabileceği gibi farklı segment içindeki(Far) işlem bloklarını da çağırabilir. Komutun kullanılış ş ekli;
CALL Çağrılan Blok Adı
Call komutunun işlenmesi sırasında mikroişlemci çağrılan bloga gitmeden önce code segment içinde bulunduğu adresi stack segment içine saklar ve çağrılan yere dallanır. Çağrılan blok içinde işlemler sona erdikten sonra stack segmente saklanan adrese tekrar geri dönülür. Çağrılan blok içindeki işlemlerin bittiği RET komutu ile belirlenir.
Ret komutu genel olarak parametresiz kullanılır ve stack segment içindeki bilginin CS:IP ikilisine aktarılmasını sağlar.
7. DEGİŞKEN VE SABİT TANIMLAMA
Assembler program içinde herhangi bir segment kesiminde degişken tanımlaması yapılabilir. Değişken ve sabit tanımlamaları;
DB
DW
DD
DQ
DT
DUP
Komutları ile yapılır.
7.1 DB Deyimi
Byte tipi bir degişkenin veya sabitin tanımlanmasını sağlar. Tanımlama byte tipinde bir alan olabileceği gibi dizi şeklinde bir alan da olabilir. Tanımlanan alan(ların) 8 bit olması nedeni ile bu alana 0 ile FF arasında herhangi bir deger atanabili r. Deyimin kullanılış şekli;
degişken DB ilk deger
Tüm değişken veya sabit tanımlama deyimleri ile tanımlanan alanlara ilk deger atama işlemleri tanımlama anında gerçekleştirilir. Eğer tanımlanan alana deger atanmayacak ise ilk deger olarak ? atanmalıdır. Aşağıdaki atamalar geçerli atamalardır.
SAYI DB 30 ;ilk değeri 30 olan SAYI sabit/değişkeni
SAY DB 0AH ;ilk değeri 10 olan SAY sabit/değişkeni
ABC DB ‘ADI SOYADI’ ;ilk değeri ADI SOYADI olan karakter dizisi
DIZI DB 0,1,2,3,4,5,6,7 ;değerleri 0,1,2,3,4,5,6,7 olan byte dizisi
ilk değer ataması sırasında bir dizi oluşturulacak ve dizinin içine belirli bir değer/değerler atanacaksa DUP deyimi kullanılır.
ABC DB 10 DUP (?) ;içerikleri olmayan 10 byte’lık bir dizi
ABC DB 50 DUP (0AH) ;İçerikleri 10 olan 50 byte’lık bir dizi
ABC DB 25 DUP (0,1) ;içerikleri 0,1,0,1.... olan 25 byte’lık bir dizi
7.2 DW Deyimi
iki byte’lık bir sabit/değişken tanımlamasının yapılmasını sağlar. Deyimin kullanılış şekli;
degişken DW ilk değer
şeklindedir.
MESAJ DW 1210H
SAYI1 DW ?
SAYI2 DW 10 DUP(0)
SAYI3 DW 0,0AABH,CCCAH
7.3 DD Deyimi
Dört byte’lık bir sabit/değişken tanımlamasının yapılmasını sağlar. Deyimin kullanılış şekli;
degişken DD ilk değer
şeklindedir.
MESAJ DD 12100000H
SAYI1 DD ?
SAYI2 DD 10 DUP(0)
SAYI3 DD 0,0AABC12H,0H
7.4 DQ Deyimi
64 bitlik, Sekiz byte’lık bir sabit/değişken tanımlamasının yapılmasını sağlar. Deyimin kullanılış şekli;
degişken DQ ilk değer
şeklindedir.
MESAJ DQ 12100000H
SAYI1 DQ ?
SAYI2 DQ 10 DUP(0)
SAYI3 DQ 0,0AABC12H,0H
7.5 DT Deyimi
Seksen bit 10 byte’lık bir sabit/değişken tanımlamasının yapılmasını sağlar. Deyimin kullanılış şekli;
degişken DT ilk değer
şeklindedir.
MESAJ DT 12100000H
SAYI1 DT ?
SAYI2 DT 10 DUP(0)
|
| Yorumlar | | Henüz Kimse Yorum Yapmamış, ilk yorumu siz ekleyin! | | Yorum Ekleme Aparatı | Yorum Eklemek için lütfen sol menuden giris yapınız.. | | Toplam 0 yorum listelendi. |
|
